Đọc vị ứng viên trong tuyển dụng - Dễ hay khó?

Đã qua rồi cái thời ứng viên nộp CV qua email và các HR-ers đọc vòng các CV, lọc CV và sau đó hẹn ứng viên đi phỏng vấn qua điện thoại và email. Quá trình tuy đơn giản, dễ làm, không cầu kì nhưng sẽ doanh nghiệp tốn thời gian và chi phí cho buổi tuyển dụng nếu tuyển dụng nhầm ứng viên không đạt chuẩn. Phương pháp tuyển dụng truyền thống này đôi khi lại thiên về cảm tính hơn vì nhiều nhà nhân sự sẽ chọn ứng viên có CV đẹp (trong khi “chị đẹp” google lại có thể liệt kê hàng nghìn mẫu CV đẹp tích tắc trong vài giây) hoặc có danh sách kinh nghiệm làm việc đồ sộ (không thể nào kiểm chứng chỉ qua 1 buổi phỏng vấn). Do đó, nhà tuyển dụng rất khó để đọc vị ứng viên nếu chỉ áp dụng phương pháp tuyển dụng truyền thống và nếu cứ áp dụng mà không hiệu quả thì sẽ gây ra hậu quả và tổn thất rất lớn cho doanh nghiệp.

Làm sao để đọc vị ứng viên trong tuyển dụng?

Theo cuộc khảo sát 2018 của Hiệp hội quản lý nguồn nhân lực, có đến 67% các chuyên gia sử dụng những bài kiểm ra tính cách để chọn ra những ứng của viên vào vòng phỏng vấn tiếp theo. Chuyên gia tư vấn chiến lược, tư vấn quản trị nguồn nhân lực Huỳnh Thị Thu Hằng trong bài viết “Đọc vị ứng viên trong tuyển dụng” trên báo Doanh Nhân thì tại VIệt Nam, xu hướng tuyển dụng này cũng dần trở nên phổ biến và phát triển với 4 dạng bài kiểm tra tính cách là:

 

1. Bài kiểm tra 8 loại trí thông minh

 

Đây là lý thuyết được công bố vào năm 1986 bởi nhà tâm lý học Howard Gardner tốt nghiệp đại học Harvard (Mỹ). Theo ông Howard, các bài kiểm tra IQ không thể đánh giá và phân loại những khả năng vượt trội của con người. Mỗi một ứng viên đều sở hữu cho mình một thế mạnh, một loại trí tuệ giỏi hơn những người còn lại mà không phụ thuộc vào điểm số IQ cao hay thấp. 8 loại thông minh này bao gồm:

 

• Trí tuệ logic/toán

Họ có khả năng khái niệm hóa mối quan hệ giữa các hành động hoặc biểu tượng một cách logic (như nhà toán học hay khoa học). Nhà tâm lý học nổi tiếng Jean Piaget tin rằng ông đã nghiên cứu phạm vi của các loại trí thông minh, nhưng thực sự thì ông mới chỉ nghiên cứu về dạng logic toán học.
Công việc phù hợp: những công việc liên quan đến xử lý dữ liệu, nghiên cứu, điều tra…

 

• Trí tuệ thiên nhiên

Đây là người có những khả năng phân biệt, phân loại liên quan đến tự nhiên môi trường (như phân loại thực vật này với loại thực vật khác). Yêu thích khám phá và tìm hiểu thiên nhiên.
Công việc phù hợp: các ngành nghề liên quan đến khoa học tự nhiên

 

• Trí tuệ nội tâm

Người thuộc dạng này khá nhạy cảm với cảm xúc, mục tiêu của chính mình. Họ giỏi phát triển điểm mạnh của bản thân và ưa làm việc cá nhân. Dạng này không biểu hiện ở một nghề nghiệp cụ thể, nó là mục tiêu cho mỗi cá nhân trong xã hội phức tạp ngày nay, khi mà con người ta phải tự đưa ra những quyết định riêng của mình và chấp nhận đối mặt với kết quả của nó.
Công việc phù hợp: phù hợp với các công việc liên quan đến tâm lý học hoặc lý thuyết học

 

• Trí tuệ thị giác – không gian

Họ là những người có khả năng khái niệm hóa và thao tác giỏi trong các mảng không gian có quy mô lớn, hoặc các dạng không gian và khu vực.
Công việc phù hợp: như phi công, thuỷ thủ, kiến trúc sư, vận động viên còn vua,…

 

• Trí tuệ âm nhạc, cơ thể - vận động

Người có trí thông minh vận động cơ thể có thể sử dụng điêu luyện các bộ phận (tay, chân,…) hoặc cả cơ thể để giải quyết các vấn đề hoặc tạo ra sản phẩm (như vũ công, nghệ nhân làm gốm…).

• Trí tuệ tương tác - giao tiếp

Đây là những người có khả năng tương tác hiệu quả với những người khác, dễ dàng cảm nhận được tâm trạng, cảm xúc, tính khí và động cơ của người khác (như người đàm phán,...).

 

• Trí tuệ từ vựng – ngôn ngữ

Những người thuộc dạng này luôn nhạy cảm với ý nghĩa của từ, trật tự giữa các từ, âm thanh, nhịp điệu, vần luật (như các nhà thơ, rapper…)

 

2. Bài kiểm tra DiSC

DiSC là bài kiểm tra các hành vi cá nhân trong một môi trường hoặc tình huống cụ thể, giúp chúng ta hiểu hơn về hành vi, phong cách và sở thích của từng người. Bài kiểm tra DiSC gồm 4 loại cá tính: Dominance (Người quyền lực), Influence (Người ảnh hưởng), Steadiness (Người trầm tĩnh), Conscientiousness (Người tuân thủ).

Các doanh nghiệp sử dụng bài test DiSC để phân tích và dự đoán tác phong và khả năng làm việc trong nhóm của các ứng viên. Có thể nói DiSC là một trong bài test phổ biến nhất do nó khá thân thiện với người sử dụng mà lại ngắn gọn (chỉ bao gồm từ 12-30 câu hỏi). Tuy nhiên, nhược điểm của nó là kết quả mang tính cá nhân cao và khiến nhà tuyển dụng khó có thể so sánh được tính cách giữa hai ứng viên nếu chỉ nhìn vào báo cáo.

 

3. Bài kiểm tra 16 loại tính cách (MBIT)

 

Bên cạnh test DiSC, bài kiểm tra 16 loại tính cách Myers-Briggs (MBTI) cũng khá phổ biến tuy khá dài, bao gồm đến 93 câu hỏi theo lựa chọn A-B. Theo CPI, đơn vị phát hành bài kiểm tra này, năm 2018, có đến 89% trong số 100 công ty thuộc danh sách Fortune 100 đưa MBTI vào thành một phần của quá trình tuyển dụng. Bài kiểm tra tính cách này đặc biệt hữu dụng khi lãnh đạo nhân sự muốn tìm hiểu xem ứng cử viên có phù hợp với văn hóa doanh nghiệp, hoặc thậm chí cả những nhân viên đã tuyển dụng có sẵn sàng cho việc luân chuyển sang một công việc, môi trường, chức năng mới không.

 

4. Bài kiểm tra STAR

 

Bài kiểm tra STAR do công ty tư vấn đào tạo Balance phát triển trong vòng 10 năm và đã được đưa vào sử dụng tại nhiều doanh nghiệp trong suốt 4 năm qua. So với các bài kiểm tra khác, STAR còn đưa những tính cách riêng của người Việt Nam vào các câu hỏi, từ đó phân loại tính cách ứng viên ra theo 4 yếu tố là:

• Style/Phong cách giao tiếp: cho thấy ứng viên có khả năng giao tiếp tốt, khi nói chuyện, trao đổi có tính logic, thuyết phục hay không
• Time-Space/Thời gian – không gian: cho thấy ứng viên là người có khả năng nhìn nhận vấn đề tổng quát hay chi tiết, có tầm nhìn ngắn hạn hay dài hạn, có suy nghĩ, sáng tạo ngoài cái hộp không
• Analysis/Phân tích vấn đề: cho thấy ứng viên phân tích vấn đề khách quan, công bằng hay chủ quan, cảm tính
• Rule/Quy tắc: cho thấy ứng viên có khả năng lên kế hoạch làm việc và kiên trì theo đuổi mục tiêu hay không.

Ngoài đánh giá tính cách thì đánh giá năng lực của ứng viên cũng là một “vũ khí” đắc lực cho các nhà tuyển dụng

 

Chuyên gia tư vấn chiến lược, tư vấn quản trị nguồn nhân lực Huỳnh Thị Thu Hằng cho rằng, những bài đánh giá tính cách năng lực cũng chỉ là một công cụ đánh giá diễn ra giữa con người và máy móc nên trường hợp ứng viên trả lời không đúng về tính cách của mình cũng như đưa ra các câu hỏi mà họ nghĩ là phù hợp với yêu cầu của công ty thay vì đúng với con người thật. Lúc này, đánh giá năng lực online là một công cụ mà các nhà tuyển dụng nên nghĩ đến nhằm xem rằng doanh nghiệp có cần mất thời gian và nguồn lực để đón tiếp và phỏng vấn ứng viên hay không. Khi ứng viên đã vượt qua vòng đánh giá năng lực online thì việc đọc vị ứng viên ở vòng phỏng vấn trong thông qua các câu hỏi và tình huống thông minh sẽ một lần nữa đánh giá xem ứng viên có thực sự phù hợp với yêu cầu công việc và văn hoá mà công ty đưa ra hay không.
Ngoài ra, chuyên gia Hằng còn chia sẻ nhà tuyển dụng cũng có thể đánh giá được thái độ, tính cách của ứng viên bằng cách đặt ra nhiều tình huống để người đó bộc lộ dưới áp lực, xem xem họ có khả năng trao đổi tự tin, suy nghĩ mạch lạc, giải quyết các vấn đề logic, nói năng rõ ràng, không lan man. Tất nhiên, trước đó, doanh nghiệp cần xác định cụ thể bộ tiêu chí mà họ tìm kiếm ở ứng cử viên, ví dụ như nếu là tuyển dụng cho vị trí trưởng bộ phận tư vấn giải pháp khách hàng (account manager) thì họ phải có sự tự tin, khả năng giao tiếp, diễn giải, trình bày tốt, chỉ số cảm xúc EQ cao và khả năng làm việc theo nhóm… Nhà tuyển dụng có thể xây dựng một bảng đánh giá với các số điểm từ 1-5 cho từng hạng mục tính cách để có một mức tiêu chuẩn chung, cũng như dễ so sánh giữa các ứng viên với nhau. Phần đánh giá tính cách ứng viên cũng có thể được xây dựng theo giá trị cốt lõi của doanh nghiệp.

Bài test Đánh giá năng lực online giúp doanh nghiệp đạt được doanh thu nhờ tuyển dụng khách quan, chất lượng. Đặc biệt giúp doanh nghiệp tăng lợi nhuận bằng cách cắt giảm hơn 80% chi phí tuyển dụng, tiết kiệm hơn 50% chi phí phát triển đội ngũ. Ngoài ra, Balance còn cung cấp cả Bài test năng lực cho học sinh - sinh viên, hoặc những ai muốn định hướng lại sự nghiệp, giúp tiếp cận ngay với đánh giá năng lực trong doanh nghiệp chuyên nghiệp để hiểu sâu sắc hơn, trải nghiệm công việc rõ ràng hơn, cụ thể hơn về công việc, về chức vụ mà mình muốn nắm giữ, để từ đó dễ dàng đạt được mục tiêu trong cuộc đời, đạt được ước mơ của bản thân.    Thông tin về bài test Đánh giá năng lực online: tại đây Thông tin về bài test Tinh cách online: tại đây